مقدمه :
بلاک چین (blockchain) چیست، چگونه کار می کند و چه کاربردهایی دارد؟ این‌ها سوالات متداولی هستند که در مورد این فناوریِ انقلابی پرسیده می‌شوند و احتمالا درک آن برای تازه‌کاران و حتی برای حرفه‌ای‌ها چندان ساده نباشد. با ما همراه باشید تا به تمام این سوالات به زبان ساده پاسخ بدهیم.
به طور کلی بلاک چین یک نوع سیستم ثبت اطلاعات و گزارش است. تفاوت آن با سیستم‌های دیگر این است که اطلاعات ذخیره شده روی این نوع سیستم، میان همه اعضای شبکه به اشتراک گذاشته می‌شوند و با استفاده از رمزنگاری امکان حذف و دستکاری اطلاعات ثبت شده تقریبا غیرممکن است.
مفهوم بلاک چین اولین بار با پیدایش بیت کوین به وجود آمد و پادشاه ارزهای دیجیتال از این راهکار برای ذخیره اطلاعات دارایی کاربران بهره برد.
برای درک بهتر بلاک چین به مثال زیر توجه کنید:
من در یک جمع ۱۰۰ نفری، برگه‌ای از اطلاعات را بالا می‌گیرم و همه با تلفن همراهشان از آن برگه عکس می‌گیرند. حالا اگر من آن اطلاعات را نابود کنم یا تغییری در آن دهم دیگر برای آن جمع قابل پذیرش نیست، چون آنها یک کپی از نسخه اصلی را دارند، مگر اینکه من موبایل همه را بگیرم و آن را حذف کنم.
این جمعی که از آن صحبت کردیم می‌تواند چندین میلیون نفر باشد که در بیت کوین و اتریوم و سایر ارزهای بلاک چینی شاهد آن هستیم و یا به صورت خصوصی برای یک گروه خاص استفاده شود.
بلاک چین‌ها می‌توانند به صورت خصوصی و برای اهداف خاص در یک نهاد یا سازمان مورد استفاده قرار گیرند که به آن بلاک چین سازمانی (Enterprise blockchain) هم می‌گویند. البته به عقیده بسیاری از کارشناسان، بلاک چین‌های سازمانی نمی‌توانند هدف اصلی این فناوری یعنی غیرمتمرکزسازی را به ارمغان آورند.
بلاکچین چگونه کار می کند؟
واژه بلاک چین (Blockchain) ترکیبی از دو کلمه Block (بلوک) و Chain (زنجیره) است. این فناوری در حقیقت زنجیره‌ای از بلوک‌هاست.
در هر بلاک، هر اطلاعاتی می‌تواند ثبت شود؛ از جرم و جنایت‌های یک فرد تا نمایش اطلاعات حساب برای دارایی‌ها مانند بیت کوین.
اطلاعات در بلاک‌ها قرار می‌گیرند و با هم به صورت زنجیره‌ای مرتبط می‌شوند. این زنجیره، بلاک چین را تشکیل می‌دهد.
یک چیز دیگر هم وجود دارد. هر کدام از این بلاک‌ها چیزی به نام هش دارند. یک هش رشته‌ای از کارکترهاست که با توابع خاصی ساخته میشود. هش یک داده یا ورودی همیشه ثابت است. این باعث میشود تا از تقلب و تغییر اطلاعات ثبت شده روی بلاک چین جلوگیری به عمل آید.
در بلاک چین، بلاک‌ها علاوه بر اینکه خودشان یک هش دارند، حاوی هش بلاک قبلی هم هستند.
هش در هر بلاک چین با یک تابع ریاضی خاص به‌دست می‌آید که توسعه دهندگان آن را مشخص میکنند. کوچک‌ترین تغییر در اطلاعات یک بلاک، هش آن را به طور کلی تغییر می‌دهد.
مثلاً اگر یک کاراکتر به اطلاعات اسم شهرهای ایران اضافه شود، هش بلاک تغییر می‌کند و در نتیجه بلاک‌های بعدی هم غیر معتبر خواهند شد.
اگر کسی محتوای یک بلاک را تغییر دهد و هش بلاک‌های بعدی را به روز رسانی کند، چه میشود؟ این امکان وجود دارد اما شما توزیع را در نظر نگرفته‌اید.
داده‌های بلاک چین در یک کامپیوتر یا سرور خاص ذخیره نمی‌شوند. هر کامپیوتر یا سیستمی که به شبکه وصل شود، یک نسخه از اطلاعات را دریافت می‌کند. به هر کامپیوتری که به شبکه متصل میشود و یک کپی از بلاک چین را دریافت می‌کند، نود (Node) می‌گویند.
وقتی شما به یک بلاک چین متصل می‌شوید، یک نسخه از کل داده‌های آن را دریافت می‌کنید. هیچ تغییری در اطلاعت امکان پذیر نیست مگر اینکه بیش از ۵۰ درصد از داده‌های رایانه‌های متصل به شبکه تغییر کند.
فناوری بلاک چین به خودی خود یک فناوری بنیادی نیست بلکه مجموعه‌ای از فرایندهای هش گذاری و رمزنگاری، توزیع جمعی و … است که باعث ایجاد این ایده شده‌اند
اگر بخواهیم کمی پیچیده‌تر توضیح دهیم، بلاک چین زنجیره‌ای از بلاک‌های به هم پیوسته است که توسط رمزنگاری از دستکاری شدن در امان هستند. از بلاک چین می‌توان به جز فعالیت‌های مالی و اقتصادی، در صنایع دیگر نیز استفاده کرد. مورد استفاده بلاک چین در ارزهای دیجیتال، نگهداری سوابق تراکنش‌ها و تمامی پرداخت‌های تاییدشده است.
منظور از توزیع شده و غیرمتمرکز در توصیف یک بلاک چین، نحوه پیاده کردن و ساختار آن است. برای بهتر متوجه شدن غیرمتمرکز بودن، به نحوه نگهداری سوابق خانه‌های فروخته شده یا اجاره رفته در مشاور املاکی‌ها توجه کنید. صاحب مشاور املاک کسی است که این دفتر را کنترل می‌کند و می‌تواند اطلاعات آن را تغییر دهد. برای اینکه توزیع شده را هم بهتر درک کنید، تصور کنید که برای مغازه اتفاقی افتاده و برای مثال آتش گرفته است، در این صورت سوابق معاملات نیز به دلیل آنکه تنها یکجا ثبت و نگهداری شده در خطر خواهند بود.
اما در صورت غیرمتمرکز بودن و توزیع شدن سوابق معاملات، علاوه بر اینکه مالک دفتر نمی‌تواند اطلاعات را دستکاری کرده و تغییر دهد، این اطلاعات در اختیار هر فرد دیگری هم می‌تواند قرار بگیرد که از بین رفتن سوابق را تقریبا ناممکن می‌کند.
نحوه کارکرد بلاکچین :
به ساده ترین شکل ممکن می‌توان گفت که بلاک چین بیت کوین، دیتابیس یا دفتر کلی است که سابقه تراکنش های بیت کوین در آن ثبت و نگهداری میشود. البته، این دیتابیس به نوعی توزیع شده است و از طریق یک شبکه همتا به همتا در اختیار همه قرار می‌گیرد. پس به این دلیل که نظارت واحدی روی آن وجود ندارد، لازم است همه افرادی که از آن استفاده میکنند پیش از ثبت، اعتبار تراکنش‌ها را تایید کنند. این توافق جمعی یا اتفاق نظر»، از طریق فرایندی به نام ماینینگ» محقق میشود.
هر زمان کسی از بیت کوین استفاده کند، ماینرها به معادلات محاسباتی پیچیده و زمان‌بری می‌پردازند تا درستی تراکنش ها را تایید کنند. فرایند ماینینگ که در واقع از آن با نام اثبات کار نیز یاد میشود، برای جلوگیری از عدم دستکاری تراکنش‌ها و اطلاعات ثبت شده قبلی و همچنین افزایش امنیت در برابر حملات مختلف انجام میشود. با این طرح، نمی‌توان در سابقه تراکنش ها دست برد یا آنها را پس از اضافه شدن به بلاک چین تغییر داد.
تفاوت ارز دیجیتال و بلاکچین:
ارزهای دیجیتال نوعی از پول‌های دیجیتالی هستند که در شبکه‌ای توزیع‌شده از کاربران مورد استفاده قرار می‌گیرند.
برای استخراج ارز های دیجیتال ابتدا باید اقدام به
خرید دستگاه ماینر کرد . بر خلاف سیستم‌های بانکی، تراکنش آنها برای همه قابل مشاهده و رهگیری است. انتقالاتی که در ارزهای دیجیتال صورت می‌گیرد به واسطه‌ها نیازی ندارد. این ارزها که از رمزنگاری برای امن کردن مبادلات سیستم اقتصادی خود استفاده میکنند، یکی از کاربردهای بلاک چین در زمینه اقتصادی و مالی به حساب می‌آیند.
معرفی بیت کوین به عنوان اولین ارز دیجیتال واقعی موجب شد تا سال‌ها بعد مفهوم بلاک چین از دل آن استخراج شود و پس از آن مفهوم جامع‌تری به نام دفترکل توزیع شده به وجود آید.
موضوع استخراج "بیت‌کوین" به بحث داغ این روزها در کشورمان تبدیل شده است که به دلیل مصرف بالای برق فعلاً از جانب مقامات قضائی ممنوع اعلام شده است، اما ما در این گزارش سعی داریم شما را با نحوه شکل‌گیری و فلسفه وجودی این ارز رمزنگاری شده و فناوری بلاکچین که حکم "مادر بیت‌کوین" را دارد، آشنا کنیم.
بیت‌کوین(Bitcoin) یک ارز رمزنگاری شده یا اصطلاحاً "رمز ارز" است که هنوز مانند پول‌های فیزیکی در بسیاری از کشورها به رسمیت شناخته نمی‌شود اما همان کارکرد را دارد. این رمز ارز یک ارز دیجیتالی است که روشی خاص برای استخراج دارد و ما در ادامه این روش را مفصل توضیح می‌دهیم.
اگر طی ۱۰ سال اخیر بانکداری، سرمایه‌گذاری و یا ارز رمزنگاری شده (رمز ارز) را دنبال کرده باشید، ممکن است با واژه و مفهوم بلاکچین که فناوری ثبت تراکنش‌ها و فناوری پشتیبان بیت‌کوین است، آشنا شده باشید. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد بلاکچین باید دانست که بلاکچین یک دفتر کل توزیع شده، غیر متمرکز و عمومی است. البته فهمیدن نحوه کارایی بلاکچین به پیچیدگی فهمیدن جمله قبل نیست.
اگر این فناوری بسیار پیچیده است، چرا آن را بلاکچین می‌نامند؟ بلاکچین در پایین‌ترین سطح خود، به معنای واقعی کلمه یک زنجیره از بلوک‌های دیجیتالی است. وقتی ما از کلمات "بلوک" و "زنجیره" در این زمینه صحبت می‌کنیم، در واقع درباره اطلاعات دیجیتال (بلوک) ذخیره شده در پایگاه داده عمومی (زنجیره) صحبت می‌کنیم.
بلوک‌ها در زنجیره بلوکی از قطعات دیجیتالی اطلاعات تشکیل شده‌اند. به طور مشخص آنها سه بخش دارند:
۱. بلوک‌ها اطلاعات مربوط به معاملات مانند تاریخ، زمان و مقدار دلاری خرید اخیر کاربران از سایت‌های خرده‌فروش اینترنتی مانند آمازون را ذخیره می‌کند.
۲. بلوک‌ها اطلاعات مربوط به اینکه چه کسی در تراکنش‌ها دخیل است را ذخیره می‌کند. مثلاً یک بلوک برای خرید شما از آمازون، بلوک نام مستعار منحصر به فرد شما را همراه با سایت آمازون ثبت می‌کند. بنابراین به جای استفاده از نام واقعی شما، خرید شما بدون هیچ اطلاعات شناسایی هویت و با استفاده از یک امضای دیجیتال منحصر به فرد مانند یک نام کاربری ثبت میشود.
۳. بلوک‌ها اطلاعاتی را ذخیره میکنند که آنها را از بلوک‌های دیگر متمایز می‌کند. مثل اینکه دو نفر نام‌های متفاوتی دارند تا از یکدیگر تشخیص داده شوند، هر بلوک هم یک کد منحصر به فرد به نام "هش"(hash) ذخیره می‌کند که به ما اجازه می‌دهد آن را از هر بلوک دیگر متمایز بدانیم.
بلاکچین چگونه کار می‌کند؟
هنگامی که یک بلوک داده‌های جدید را ذخیره می‌کند، در انتها به زنجیره بلوکی اضافه میشود. زنجیره بلوکی همانطور که از نامش پیداست، متشکل از چند بلوک متصل شده است و برای اینکه یک بلوک به بلاکچین اضافه شود، باید چهار چیز اتفاق بیافتد: معامله باید رخ دهد، باید تأیید شود، باید در یک بلوک ذخیره شود و در نهایت باید یک "هش" به آن بلوک اختصاص داده شود.
هنگامی که یک بلوک جدید به بلاکچین اضافه میشود، در معرض دید همگان قرار می‌گیرد و به صورت عمومی در دسترس است. اگر نگاهی به بلاکچین بیت‌کوین بیاندازید، خواهید دید که شما به داده‌های تراکنش، همراه با اطلاعات در مورد زمان، مکان و کسی که بلوک را به بلاکچین اضافه کرده، دسترسی دارید.
آیا بلاکچین خصوصی است؟
همه می‌توانند محتویات بلاکچین را مشاهده کنند، اما کاربران همچنین می‌توانند رایانه خود را به شبکه بلاکچین وصل کنند. با انجام این کار، رایانه یک کپی از بلاکچین را دریافت می‌کند که به طور خودکار هر زمان که یک بلوک جدید اضافه شود به‌روزرسانی میشود.
هر رایانه در شبکه بلاکچین، یک کپی از بلاکچین دارد، به این معنی که هزاران یا در مورد بیت‌کوین، میلیون‌ها نسخه از یک بلاکچین وجود دارد. اگرچه که کپی‌های بلاکچین یکسان هستند، اما انتشار اطلاعات در یک شبکه از رایانه‌ها باعث میشود که دستکاری اطلاعات خیلی دشوار باشد. در واقع یک هکر برای هک اطلاعات بلاکچین نیاز به دستکاری هر کپی از بلاکچین در شبکه دارد!
بلاکچین از نظر فنی:
با استفاده از یک بلاکچین، افراد زیادی می توانند گزارشات مختلفی را به یک نوع بایگانی اطلاعات وارد کنند و همچنین کاربران می‌توانند چگونگی ثبت و به روز رسانی اطلاعات را کنترل کنند.
ساختار و نوع کار این فناوری خیلی با نوع کار وبسایت ویکیپدیا تفاوت ندارد. مقالات ویکیپدیا هم محصول یک ناشر نیستند. بنابراین در ویکیپدیا هم فقط یک فرد اطلاعات را کنترل نمی‌کند.
با این حال، با بررسی‌های عمیق‌تر، تفاوت‌هایی که باعث میشود فناوری بلاک چین منحصر به فرد باشد، روشن‌تر میشود. در حالی که هر دو در شبکه‌های توزیع شده (اینترنت) اجرا می‌شوند، ویکیپدیا در شبکه جهانی وب (WWW)، با استفاده از یک مدل کلاینت سرور، طراحی شده است.
یعنی در ویکیپدیا، داده‌ها روی سرور متمرکز ذخیره می‌شوند. این یعنی حتی اگر کاربران هم نخواهند، یک یا چند نفر به تمام داده‌ها کنترل دارند و می‌توانند آنها را تغییر دهند یا به طور کامل پاک کنند.
در ویکیپدیا، یک کاربر(کلاینت)، با مجوزهایی که در حساب کاربری خود توسط سیستم برایش تعیین میشود، قادر است همه یا برخی از ورودی های ویکیپدیا را که در یک سرور متمرکز ذخیره شده‌اند، تغییر دهد.
هر زمان که یک کاربر به صفحه ویکیپدیا دسترسی پیدا کند، نسخه به روز شده دیتابیس (مسترکپی) را دریافت می‌کند. اما تفات اصلی این است که کنترل پایگاه داده همچنان با مدیران ویکیپدیا باقی می‌ماند و کنترل دسترسی‌ها و مجوزها توسط یک مقام مرکزی حفظ میشود. به نوعی مدیران ویکیپدیا می‌توانند یک مقاله را هر زمان که بخواهند حذف کنند.
اما در بلاکچین، مالک اطلاعات پایگاه داده همان کاربران شبکه هستند و اطلاعات ثبت شده روی آن پاک نمی‌شود.
آیا بلاکچین امن است؟
فناوری بلاکچین با چندین روش حافظ مسائل امنیتی است. اول اینکه بلوک‌های جدید همیشه به صورت خطی و با زمان‌بندی ذخیره می‌شوند. به عبارت دیگر آنها همیشه به انتهای بلاکچین اضافه می‌شوند. اگر نگاهی به بلاکچین بیت‌کوین بیاندازید، می‌بینید که هر بلوک موقعیتی را در زنجیره دارد به نام "هِیت" به معنی ارتفاع. در فوریه ۲۰۱۹ ارتفاع بلوک‌ها به ۵۶۲ هزار رسیده بود.
پس از اینکه یک بلوک به انتهای بلاکچین اضافه شد، به عقب برگشتن و تغییر محتویات بلوک بسیار دشوار است، چرا که هر بلوک حاوی "هش" مخصوص خود همراه با "هش" بلوک قبل از خود است.
کدهای "هش" توسط یک تابع ریاضی ایجاد می‌شوند که اطلاعات دیجیتال را به یک رشته از اعداد و حروف تبدیل می‌کند. اگر اطلاعات بلوک به هر نحوی ویرایش شود، کد "هش" نیز تغییر می‌کند.
به همین دلیل است که بلاکچین امنیت بالایی دارد. بنابراین اگر یک هکر بخواهد یکی از تراکنش‌ها در یکی از از بلوک‌ها را دستکاری کند مجبور خواهد بود تمام بلوک‌های بعد از آن را نیز دستکاری کند و برای این کار باید ابتدا کدهای هش هر بلوک را پیدا کند که چیزی در حد غیرممکن است.
برای حل مسئله اعتماد، شبکه‌های بلاکچین مسائل ریاضی را برای رایانه‌هایی که می‌خواهند به شبکه بپیوندند و بلوک به آن اضافه کنند، طراحی می‌کند. این مسائل که "مدل‌های اجماع" نامیده می‌شوند از کاربران می‌خواهند که خود را قبل از اینکه بتوانند به شبکه بلاکچین بپیوندند، اثبات کنند. یکی از رایج‌ترین نمونه‌های آن "اثبات کارکرد"(proof of work) نامیده میشود که توسط بیت‌کوین به خدمت گرفته شده است.
در استخراج بیت‌کوین، وقتی که
ماینر در حال کار کردن است این رایانه‌ها برای "اثبات کارکرد" باید خود را با حل یک مسئله ریاضی محاسباتی پیچیده ثابت کنند. اگر یک رایانه یکی از این مسائل را حل کند، برای اضافه کردن یک بلوک به بلاکچین واجد شرایط میشود.
اما فرآیند اضافه کردن بلوک به بلاکچین که جهان رمزنگاری آن را "استخراج"(mining) می‌نامد، آسان نیست. در واقع احتمال حل یکی از این مسائل ریاضی در شبکه بیت‌کوین در فوریه ۲۰۱۹ حدود ۱ در ۵.۸ تریلیون بود! برای حل مسائل پیچیده ریاضی با این میزان شانس، رایانه‌ها باید برنامه‌هایی را اجرا کنند که به مقدار هنگفتی انرژی (شما بخوانید پول) نیاز دارند.
"اثبات کارکرد" حمله هکرها را غیرممکن نمی‌کند، اما این کار را تا حدودی بی‌فایده می‌کند. اگر یک هکر بخواهد به بلاکچین حمله کند، باید مسائل پیچیده محاسباتی ریاضی را حل کند که مثل بقیه تنها ۱ در ۵.۸ تریلیون شانس دارد.
ارتباط بلاکچین با بیت‌کوین
هدف بلاکچین فراهم کردن امکان ثبت و توزیع اطلاعات دیجیتال اما بدون امکان ویرایش است. فهم این مفهوم می‌تواند بدون اینکه این فناوری را در عمل ببینیم، دشوار باشد.
فناوری بلاکچین برای اولین بار در سال ۱۹۹۱ توسط "استوارت هابر" و دبلیو.اسکات استورنتا" معرفی شد که دو محقق بودند که در پی پیاده‌سازی سیستم‌هایی بودند که زمان نشانه‌گذاری اسناد را نتوان در آنها تغییر داد. اما تقریباً تا دو دهه بعد و قبل از ظهور بیت‌کوین در ژانویه ۲۰۰۹ محقق نشد. در واقع اولین ظهور بلاکچین و کاربرد آن در دنیای واقعی با بیت‌کوین رقم خورد.
پروتکل بیت‌کوین روی بلاکچین ساخته شده است. در یک مقاله پژوهشی که در مورد ارز دیجیتال منتشر شده است، "ساتوشی ناکاموتو" خالق اسطوره‌ای بیت‌کوین، آن را به عنوان یک سیستم نقدی الکترونیک جدید و همتا به همتا معرفی کرد که به هیچ شخص یا سیستم ثالثی اعتماد ندارد.
بر اساس یک مطالعه در سال ۲۰۱۷ توسط مرکز کمبریج، تعداد کل دارندگان بیت‌کوین حدود ۵.۹ میلیون نفر بوده است. فرض کنید یکی از این ۵.۹ میلیون نفر می‌خواهد بیت‌کوین خود را در بازار خرج کند. این جایی است که بلاکچین وارد میشود.
هنگامی که پای پول چاپی وسط باشد، استفاده از آن توسط یک سازمان مرکزی، معمولاً یک بانک مرکزی یا دولت تأیید میشود، اما بیت‌کوین توسط هیچ کسی کنترل نمی‌شود. در عوض، تراکنش‌های انجام شده در بیت‌کوین توسط شبکه‌ای از رایانه‌ها تأیید می‌شوند.
هنگامی که یک شخص برای کالاهای خریداری کرده خود از حساب بیت‌کوین خود پرداخت انجام دهد، رایانه‌ها در شبکه بیت‌کوین رقابت میکنند تا تراکنش را تأیید کنند. به منظور انجام این کار، کاربران بر روی رایانه خود یک برنامه اجرا میکنند و سعی میکنند یک مسئله پیچیده ریاضی به نام هش» را حل کنند. هنگامی که یک رایانه مسئله را حل کند، بلوک را تأیید کرده است و معامله کامل به طور عمومی به عنوان یک بلوک در بلاکچین ضبط و ذخیره میشود که در این نقطه غیر قابل تغییر میشود.
در مورد بیت‌کوین و اکثر بلاک‌چین‌های دیگر، رایانه‌هایی که بلوک‌ها را با موفقیت تأیید و به بلاکچین اضافه میکنند، برای کار خود، رمز ارز پاداش می‌گیرند که فرآیند این کار و نحوه استحصال پاداش در روش استخراج بیت‌کوین را در ادامه توضیح خواهیم داد.
اگرچه تراکنش‌ها بصورت عمومی در یک بلوک ثبت می‌شوند، اما اطلاعات کاربر یا ثبت نمی‌شود یا حداقل کامل ثبت نمی‌شود. برای انجام معاملات در شبکه بیت‌کوین، شرکت کنندگان باید یک برنامه را به نام "والت"(wallet) اجرا کنند. هر والت شامل دو کلید رمزنگاری منحصر به فرد و متمایز است: یک کلید عمومی و یک کلید خصوصی. کلید عمومی، محلی است که در آن تراکنش‌ها به آن سپرده و از آن خارج می‌شوند. همچنین کلیدی است که به عنوان امضای دیجیتال کاربر بر روی دفتر توزیع بلاکچین ظاهر میشود.
کلید عمومی کاربر یک نسخه کوتاه از کلید خصوصی وی است که از طریق یک الگوریتم پیچیده ریاضی ایجاد شده است. با این حال، با توجه به پیچیدگی این معادله، تقریباً غیرممکن است که روند را مع کرده و یک کلید خصوصی را از یک کلید عمومی تولید کرد. به همین دلیل، فناوری بلاکچین محرمانه محسوب میشود.
در نهایت فناوری بلاکچین به دلیل ایمنی فوق العاده و غیر قابل هک بودن می‌تواند در موارد قابل توجه بسیاری به کار گرفته شود و اول از همه بانکداری را متحول کند. همچنین می‌توان از این فناوری در مواردی از قبیل پزشکی و سلامت عمومی، ثبت اسناد و دارایی، صنایع غذایی و انتخابات بهره جست. چرا که امکان تقلب و ی در هر یک از این موارد را از بین خواهد برد.
معایب بلاکچین
در حالی که پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای برای بلاکچین وجود دارد، این فناوری با چالش‌های مهمی نیز روبروست. موانع برای استفاده از فناوری بلاکچین فقط فنی نیست. چالش‌های اصلی، ی و نظارتی است. زیرا هزینه زیادی برای طراحی نرم‌افزارهای مناسب و برنامه نویسی متناسب با این فناوری نیاز است و نظام مالی و زیرساخت‌های کشورها برای استفاده از این فناوری باید دگرگون شود.
در اینجا برخی از چالش‌هایی که در راه پذیرش گسترده بلاکچین وجود دارد را ذکر می‌کنیم.
هزینه فناوری بلاکچین
اگرچه بلاکچین می‌تواند در هزینه کاربران صرفه‌جویی کند، اما این فناوری تا رایگان شدن راه زیادی دارد. برای مثال، سیستم "اثبات کارکرد" که بیت‌کوین برای تأیید اعتبار تراکنش‌ها از آن استفاده می‌کند، مقدار زیادی انرژی و توان محاسباتی را مصرف می‌کند. مثلاً قدرتی که میلیون‌ها رایانه در شبکه بیت‌کوین مصرف میکنند نزدیک به مصرف انرژی سالانه کشور دانمارک است.
با توجه به مطالعات اخیر شرکت تحقیقاتی "الایت فیکسچرز"(Elite Fixtures)، هزینه استخراج یک بیت‌کوین با توجه به مناطق مختلف جهان، بین ۵۳۱ دلار تا ۲۶ هزار و ۱۷۰ دلار است که همانطور که می‌بینید به طور چشمگیری متفاوت است و موجب میشود در برخی نقاط دنیا از ارزان بودن برق سوءاستفاده شود. این هزینه در ایالات متحده نزدیک به ۴۷۵۸ دلار است.
با وجود هزینه‌های گزاف استخراج بیت‌کوین، کاربران با وجود هزینه برق مصرفی، همچنان به تأیید تراکنش‌ها در بلاکچین ادامه می‌دهند، چرا که درآمد استخراج بیت‌کوین از هزینه برق مصرفی بیشتر میشود.
کاربرد های بلاکچین :
همانطور که گفتیم بیت کوین و ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز، مهم‌ترین موفق‌ترین کاربرد فناوری بلاک چین هستند. به عنوان مثال در بیت کوین با استفاده از این تکنولوژی امکان تقلب، دوبار خرج کردن پول و برگشت تراکنش‌ها از بین می‌رود.
اما این فناوری می‌تواند به جز ارزهای دیجیتال، کاربردهای زیاد دیگری هم داشته باشد و هر کجا نیاز به فضایی برای ذخیره داده و از بین بردن نیاز به اعتماد باشد، امکان استفاده از آن وجود دارد.
به عنوان نمونه انتخابات الکترونیکی و بدون تقلب می‌تواند یکی از کاربردهای بلاک چین باشد. با استفاده از این نوآوری می‌توان تا حد زیادی خطر تقلب در انتخابات و نیاز به نیروی انسانی را کاهش داد.
یا برای یک نمونه دیگر می‌توان به استفاده از بلاک چین در زنجیره تامین و حمل و نقل اشاره کرد. کارخانه‌جات و شرکت‌های تولیدکننده می‌توانند اطلاعات کالاها و حمل و نقل خود را از ابتدا تا رسیدن به دست مشتری روی پایگاه داده ثبت میکنند که این کار اصالت کالاها و کیفیت مواد اولیه را برای مشتری تضمین می‌کند.
با این فناوری می‌توان درست مثل یک جامعه یا سازمان، نوعی حاکمیت را در یک سیستم به وجود آورد که همه بتوانند نسبت به سهامشان و اختیاراتی که دارند در جلو بردن آن سیستم سهیم باشند.
همچنین با این فناوری میشود دارایی‌ها را به توکن‌های دیجیتال تبدیل کرد و آنها را به صورت یک دارایی قابل انتقال عرضه کرد. به عنوان مثال، ارزش یک خانه را به هزاران توکن دیجیتال تبدیل میکنند و آنها را نسبت به بودجه متقاضیان به فروش رساند تا افراد زیادی (حتی از کشورهای دیگر) بتوانند در آن خانه سرمایه‌گذاری کنند.
البته هنوز در دنیای واقعی به صورت گسترده بلاک چین مورد استفاده قرار نمی‌گیرد و با اینکه این فناوری غیرمتمرکز است، در بسیاری از کارها با وجود آن باز هم مجبور به تکیه کردن به نهادها و سازمان‌های متمرکز هستیم. اما با فراهم شدن زیرساخت‌های لازم مثل توسعه هوش مصنوعی یا اینترنت اشیاء می‌توان به کاربردهای بیشتر این فناوری امیدوار بود.
استخراج بیت‌کوین
بحث استخراج بیت‌کوین(mining bitcoin) این روزها در ایران خیلی داغ شده است.
استخراج بیت‌کوین با استفاده از رایانه‌های پرقدرت که قدرت حل مسائل پیچیده محاسباتی ریاضی را دارند، انجام میشود. به این دلیل به آن استخراج گفته میشود که به همان میزان شانس و زحمت زیادی نیاز دارد که برای پیدا کردن طلا در معدن طلا نیاز است.
استخراج بیت‌کوین یک کار دو سر سود است. اول اینکه وقتی رایانه‌ها این مسائل پیچیده ریاضی را در شبکه بیت‌کوین حل میکنند، بیت‌کوین جدید تولید میکنند و در واقع به آنها بیت‌کوین پاداش داده میشود. دوم اینکه با حل این مسائل ریاضی، ماینرها اطلاعات مربوط به تراکنش‌ها را در شبکه پرداخت بیت‌کوین تأیید میکنند و این شبکه را قابل اعتماد می‌سازند.
مردم تمایل به استفاده از ارزهای چاپی مانند دلار دارند و به آنها اعتماد دارند، چرا که پول‌های چاپی توسط بانک‌های مرکزی و دولت‌ها حمایت می‌شوند. علاوه بر اینکه بانک مرکزی تولید پول جدید را مدیریت می‌کند و استفاده از پول جعلی را محاکمه می‌کند.
حتی پرداخت‌های دیجیتال با استفاده از پول‌های چاپی نیز توسط یک مقام مرکزی حمایت میشود. برای مثال، هنگام خرید آنلاین با استفاده از کارت اعتباری، این تراکنش توسط یک شرکت پردازش پرداخت پردازش میشود و علاوه بر ضبط سابقه تراکنش، این شرکت‌ها تأیید میکنند که تراکنش جعلی نیست.
کلام آخر و جمع بندی :
بلاک چین یک فناوری است که امکان ثبت اطلاعات به صورت دائمی و بدون امکان تغییر را فراهم می‌کند.
این فناوری در حقیقت نوعی دیتابیس یا پایگاه داده است که روی یک یا چند سرور خاص قرار ندارد بلکه روی تمام کامپیوترهایی که به شبکه متصل می‌شوند، توزیع شده است. به دلیل بهره بردن از رمزنگاری و ثبت آن در همه کامپیوترهای شبکه، گزارشات ثبت شده قابل هک یا حذف نیستند.
بیت کوین اولین کاربرد این فناوری بود اما از این سیستم انقلابی برای هر سیستمی که نیاز به ثبت گزارش داشته باشد می‌توان بهره برد.
درباره این سایت